" మీ భాషను మార్చుకోండి, అప్పుడు మీ ఆలోచనలు మారుతాయి."
కార్ల్ ఆల్‌బ్రెక్ట్

బీరెల్లి శేషి, ఎం.డి.

విషయసూచిక

Alphabetics: An Attempt at Character Mapping Across the Scripts for Sanskrit/Hindi (Devanagari), Telugu, and Urdu (Nastaleeq)
అక్షరమాల శాస్త్రం: సంస్కృతం/హిందీ (దేవనాగరి), తెలుగు మరియు ఉర్దూ (నస్తలీఖ్) కొరకు లిపుల వ్యాప్తంగా అక్షరాంశ పటం చేసే ఒక ప్రయత్నము
Akṣaramāla Śāstraṁ: Sanskr̥taṁ/hindī (dēvanāgari), telugu mariyu urdū (nastalīkh) koraku lipula vyāptaṅgā akṣarānśa paṭaṁ cēsē oka prayatnamu

Beerelli Seshi, M.D.
బీరెల్లి శేషి, ఎం.డి.
Bīrelli śēṣi, eṁ.Ḍi.
BSeshi@multilanguaging.org
BSeshi@outlook.com

 

Introduction
ఉపోద్ఘాతము
Upōdghātamu

By character mapping, I mean character-by-character or letter-by-letter translation across languages (such as English, Telugu, Hindi, Urdu, and Sanskrit).
అక్షరాంశ పటం చేయడం, అనగా నా ఉద్దేశ్యములో, భాషల (ఇంగ్లీష్, తెలుగు, హిందీ, ఉర్దూ మరియు సంస్కృతం వంటివి) వ్యాప్తంగా అక్షరాంశం వారీగా లేదా అక్షరం-అక్షరం వారీగా చేసే అనువాదము.
Akṣarānśa paṭaṁ cēyaḍaṁ, anagā nā uddēśyamulō, bhāṣala (iṅglīṣ, telugu, hindī, urdū mariyu sanskr̥taṁ vaṇṭivi) vyāptaṅgā akṣarānśaṁ vārīgā lēdā akṣaraṁ-akṣaraṁ vārīgā cēsē anuvādamu.

That is mapping the sounds of one language to others.
అనగా ఒక భాష యొక్క ధ్వనులను ఇతర భాషలకు మ్యాపింగ్ చేయుట.
Anagā oka bhāṣa yokka dhvanulanu itara bhāṣalaku myāpiṅg cēyuṭa.

It is a converse of the word-by-word and sentence-by-sentence translations as they are implemented in this project.
ఇది, ఈ పథకములో అమలు చేయబడినట్లుగా పదము – పదము వారీ మరియు వాక్యము-వాక్యము వారీ అనువాదాల యొక్క ఒక విపర్యము.
Idi, ī pathakamulō amalu cēyabaḍinaṭlugā padamu – padamu vārī mariyu vākyamu-vākyamu vārī anuvādāla yokka oka viparyamu.

While the conventional translations map meanings across languages, alphabetics maps sounds.
సాంప్రదాయక అనువాదాలు భాషా వ్యాప్తంగా అర్ధాలను పటం చేస్తే, అక్షరమాల శాస్త్రం ధ్వనులను పటం చేస్తుంది.
Sāmpradāyaka anuvādālu bhāṣā vyāptaṅgā ardhālanu paṭaṁ cēstē, akṣaramāla śāstraṁ dhvanulanu paṭaṁ cēstundi.

Letter-level translation between languages may interchangeably be viewed as transliteration.
భాషల మధ్య అక్షరం స్థాయి అనువాదమును లిప్యంతరీకరణగా పరస్పర వినిమయముతో చూడవచ్చు.
Bhāṣala madhya akṣaraṁ sthāyi anuvādamunu lipyantarīkaraṇagā paraspara vinimayamutō cūḍavaccu.

Just as word/sentence translation maps meanings/concepts/ideas, so too letter-by-letter translation maps the sounds of one language to another.
పదము/వాక్యము అనువాదము ఏ విధంగా నైతే అర్థాలు/భావనలు/ ఆలోచనలను పటం చేస్తుందో, అక్షరం-అక్షరం వారీ అనువాదము ఒక భాష నుండి మరో భాషకు ధ్వనులను పటం చేస్తుంది.
Padamu/vākyamu anuvādamu ē vidhaṅgā naitē arthālu/bhāvanalu/ ālōcanalanu paṭaṁ cēstundō, akṣaraṁ-akṣaraṁ vārī anuvādamu oka bhāṣa nuṇḍi marō bhāṣaku dhvanulanu paṭaṁ cēstundi.

In a sense, the former is more a mental exercise dealing with objects or ideas represented by words/sentences, regardless of the sounds that accompany them, whereas the latter, in a sense, is more physical and sensory, dealing exclusively with the impression of the sound that is conveyed by the letter.
ఒక స్పృహలో, మునుపటిది పదములు/వాక్యములచే తెలియజేయబడే ఉద్దేశ్యాలు లేదా భావనలతో వ్యవహరించే మరింత మానసికమైన అభ్యాసము కాగా, వాటితో జత కూడే ధ్వనులతో సంబంధం లేకుండా, తదుపరిది, ఒక భావనలో, ఆ అక్షరముచే అందించబడే ధ్వని యొక్క ముద్రతో ప్రత్యేకంగా మరింత భౌతిక మరియు గ్రాహ్యతతో వ్యవహరిస్తుంది.
Oka spr̥halō, munupaṭidi padamulu/vākyamulacē teliyajēyabaḍē uddēśyālu lēdā bhāvanalatō vyavaharin̄cē marinta mānasikamaina abhyāsamu kāgā, vāṭitō jata kūḍē dhvanulatō sambandhaṁ lēkuṇḍā, ṭaduparidi, oka bhāvanalō, ā akṣaramucē andin̄cabaḍē dhvani yokka mudratō pratyēkaṅgā marinta bhautika mariyu grāhyatatō vyavaharistundi.

It may, at first thought, appear to be challenging and difficult for the students to have to learn alphabets of five languages.
అది బహుశః మొదటి ఆలోచనలో, ఐదు భాషల అక్షరమాలలను నేర్చుకోవడం విద్యార్థులకు సవాలైనదిగా మరియు కఠినమైనదిగా అనిపించవచ్చు.
Adi bahuśaḥ modaṭi ālōcanalō, aidu bhāṣala akṣaramālalanu nērcukōvaḍaṁ vidyārthulaku savālainadigā mariyu kaṭhinamainadigā anipin̄cavaccu.

However, it may not be as intimidating as it appears to be once the students start learning them.
అయినప్పటికీ, ఒకసారి విద్యార్థులు నేర్చుకోవడం మొదలుపెట్టారంటే, మొదట్లో అనిపించినంత భయపెట్టేదిగా ఉండకపోవచ్చు.
Ayinappaṭikī, okasāri vidyārthulu nērcukōvaḍaṁ modalupeṭṭāraṇṭē, modaṭlō anipin̄cinanta bhayapeṭṭēdigā uṇḍakapōvaccu.

The purpose of the accompanying Excel worksheets is to highlight the kinship among these alphabets, contributing to their learnability.
ఈ అక్షరమాలలను నేర్చుకోవడానికి దోహదపడుతూ వాటి మధ్య సంబంధమును ఎత్తి చూపడమే ఎక్సెల్ వర్క్ షీట్లను జతపరచడం యొక్క ఉద్దేశ్యముగా ఉంది.
Ī akṣaramālalanu nērcukōvaḍāniki dōhadapaḍutū vāṭi madhya sambandhamunu etti cūpaḍamē eksel vark ṣīṭlanu jataparacaḍaṁ yokka uddēśyamugā undi.

As many of the readers would know, Hindi and Sanskrit use the same script, Devanagari.
అనేకమంది పాఠకులకు తెలిసియున్నట్లుగా, హిందీ మరియు సంస్కృతం ఒకే లిపి, దేవనాగరిని ఉపయోగిస్తాయి.
Anēkamandi pāṭhakulaku telisiyunnaṭlugā, hindī mariyu sanskr̥taṁ okē lipi, dēvanāgarini upayōgistāyi.

Although Telugu uses a different script, its alphabet is essentially identical to Devanagari.
తెలుగు ఒక భిన్నమైన లిపిని ఉపయోగించినప్పటికీ, దాని అక్షరమాల ఆవశ్యకంగా దేవనాగరిని పోలి ఉంటుంది.
Telugu oka bhinnamaina lipini upayōgin̄cinappaṭikī, dāni akṣaramāla āvaśyakaṅgā dēvanāgarini pōli uṇṭundi.

This is not to trivialize the differences, but the THS alphabets are practically one alphabet.
ఇది వ్యత్యాసాలను అప్రధానం చేయడానికి కాదు, ఐతే తెలుగు, హిందీ, సంస్కృతం అక్షరమాలలు ఆచరణాత్మకంగా ఒకే అక్షరమాల.
Idi vyatyāsālanu apradhānaṁ cēyaḍāniki kādu, aitē telugu, hindī, sanskr̥taṁ akṣaramālalu ācaraṇātmakaṅgā okē akṣaramāla.

The difference is that, while Sanskrit and Hindi use Devanagari script, Telugu uses a different script―the same sounds, but different scripts/representations.
వ్యత్యాసము ఏమిటంటే, సంస్కృతం మరియు హిందీ దేవనాగరి లిపిని ఉపయోగిస్తుండగా, తెలుగు వేరే లిపిని ఉపయోగిస్తుంది – అవే ధ్వనులు, ఐతే వేర్వేరు లిపులు/ ప్రాతినిధ్యాలు.
Vyatyāsamu ēmiṭaṇṭē, sanskr̥taṁ mariyu hindī dēvanāgari lipini upayōgistuṇḍagā, telugu vērē lipini upayōgistundi – avē dhvanulu, aitē vērvēru lipulu/ prātinidhyālu.

This concept of "same sound but different script symbol" is another visible form of India’s national motto, "Unity in Diversity"―"विविधतायामेकता"―"vividhatāyāmekatā".
"అదే ధ్వని ఐతే వేర్వేరు లిపి చిహ్నము" అనే ఈ భావజాలము భారతదేశం యొక్క ధ్యేయము, "భిన్నత్వంలో ఏకత్వం"―"विविधतायामेकता"―"vividhatāyāmekatā" యొక్క మరొక దృశ్యరూపము.
"Adē dhvani aitē vērvēru lipi cihnamu" anē ī bhāvajālamu bhāratadēśaṁ yokka dhyēyamu, "bhinnatvanlō ēkatvaṁ"―"vividhatāyāmēkatā"―"vividhatāyāmekatā" yokka maroka dr̥śyarūpamu.

The important message to be imparted to the children is that, although outward forms differ, the essence is the same―the same sound "a" is represented differently across scripts for Telugu, Sanskrit/Hindi, and Urdu―అ, अ/अ, andا.
పిల్లలకు చేరవేయవలసిన ముఖ్యమైన సందేశం ఏమిటంటే, బయటి వైపు రూపాలు వేరైనప్పటికీ, భావన ఒక్కటే― "a" యొక్క ఒకే ధ్వని తెలుగు, సంస్కృతం/హిందీ, మరియు ఉర్దూ భాషల లిపులలో―అ, अ/अ, మరియుا గా విభిన్నంగా వ్యక్తీకరించబడతాయి.
Pillalaku cēravēyavalasina mukhyamaina sandēśaṁ ēmiṭaṇṭē, bayaṭi vaipu rūpālu vērainappaṭikī, bhāvana okkaṭē― "a" yokka okē dhvani telugu, sanskr̥taṁ/hindī, mariyu urdū bhāṣala lipulalō―a, a/a, mariyuạ gā vibhinnaṅgā vyaktīkarin̄cabaḍatāyi.

This could be achieved in an imaginative and entertaining manner through visual media, especially videos or smartphone apps for children.
పిల్లల కొరకు దృశ్య మాధ్యమము, ప్రత్యేకించి వీడియోలు లేదా స్మార్ట్ ఫోన్ యాప్స్ ద్వారా ఒక ఊహాత్మకమైన మరియు వినోదాత్మకమైన తీరులో దీనిని సాధించగలము.
Pillala koraku dr̥śya mādhyamamu, pratyēkin̄ci vīḍiyōlu lēdā smārṭ phōn yāps dvārā oka ūhātmakamaina mariyu vinōdātmakamaina tīrulō dīnini sādhin̄cagalamu.

It will be equally instructive for adult learners, as it would convey a powerful message of underlying sameness hidden by outwardly different form.
బాహ్యంగా విభిన్న రూపముచే అంతర్లీనంగా దాగియున్న అదే తత్వము యొక్క శక్తివంతమైన సందేశమును అందిస్తుంది కాబట్టి వయోజన అభ్యాసకులకు కూడా ఇది అంతే సమానంగా సూచనాత్మకంగా ఉంటుంది.
Bāhyaṅgā vibhinna rūpamucē antarlīnaṅgā dāgiyunna adē tatvamu yokka śaktivantamaina sandēśamunu andistundi kābaṭṭi vayōjana abhyāsakulaku kūḍā idi antē samānaṅgā sūcanātmakaṅgā uṇṭundi.

Moreover, it will emphasize the fact that all these languages are intimately connected to each other either as mother-daughter or as sisters/cousins.
పైపెచ్చు, ఈ భాషలన్నియునూ తల్లీ-కూతురు లాగా గానీ లేదా అక్కచెల్లెళ్ళు/దాయాదుల లాగా గానీ పరస్పరము అనుసంధానించబడి ఉన్నాయనే వాస్తవాన్ని అది నొక్కి చెబుతుంది.
Paipeccu, ī bhāṣalanniyunū tallī-kūturu lāgā gānī lēdā akkacelleḷḷu/dāyādula lāgā gānī parasparamu anusandhānin̄cabaḍi unnāyanē vāstavānni adi nokki cebutundi.

I have also endeavored to convey this message while answering the FAQs, especially FAQ 3 and FAQ 10.
నేను 'తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు’ కు, ప్రత్యేకించి ప్రశ్న 3 మరియు ప్రశ్న 10 లకు సమాధానాలిచ్చేటప్పుడు కూడా ఈ సందేశాన్ని అందించే ప్రయత్నం చేశాను.
Nēnu'taracugā aḍigē praśnalu’ ku, pratyēkin̄ci praśna 3 mariyu praśna 10 laku samādhānāliccēṭappuḍu kūḍā ī sandēśānni andin̄cē prayatnaṁ cēśānu.

In fact, alphabetics makes this point rather more emphatically than the vocabulary/words of these languages.
వాస్తవానికి, అక్షరమాలలు ఈ అంశాన్ని ఈ భాషల యొక్క పదజాలము/పదముల కంటే కూడా మరింత ధృఢంగా తెలియజేస్తాయి.
Vāstavāniki, akṣaramālalu ī anśānni ī bhāṣala yokka padajālamu/padamula kaṇṭē kūḍā marinta dhr̥ḍhaṅgā teliyajēstāyi.

With words, we see that an identical word may sometimes have a different sense or a more nuanced sense in different languages (sometimes leading to confusion in translations) due to the passage of time and variance from the source.
కాలం గడిచిపోతున్న కొద్దీ లేదా మూలము నుండి వ్యత్యాసము కారణంగా విభిన్న భాషలలోని పదాలలో, పోలి ఉండే ఒక పదము కొన్నిసార్లు భిన్నమైన భావన లేదా మరింత సూక్ష్మమైన భావనను కలిగి ఉంటుందని మనము గ్రహిస్తాము.
Kālaṁ gaḍicipōtunna koddī lēdā mūlamu nuṇḍi vyatyāsamu kāraṇaṅgā vibhinna bhāṣalalōni padālalō, pōli uṇḍē oka padamu konnisārlu bhinnamaina bhāvana lēdā marinta sūkṣmamaina bhāvananu kaligi uṇṭundani manamu grahistāmu.

However, the sounds remain the same, new sounds may be added, or some old ones omitted, but the alphabet remains unaltered to a very great extent, especially among THS languages.
అయినప్పటికీ, ధ్వనులు అలాగే ఉంటాయి, కొత్త ధ్వనులు జోడించబడవచ్చు, లేదా కొన్ని పాతవి తీసివేయబడవచ్చు, ఐతే సాధ్యమైనంత మేరకు అక్షరం, ప్రత్యేకించి తెలుగు, హిందీ, సంస్కృత భాషల్లో మార్పు చేయబడకుండా ఉంటుంది.
Ayinappaṭikī, dhvanulu alāgē uṇṭāyi, kotta dhvanulu jōḍin̄cabaḍavaccu, lēdā konni pātavi tīsivēyabaḍavaccu, aitē sādhyamainanta mēraku akṣaraṁ, pratyēkin̄ci telugu, hindī, sanskr̥ta bhāṣallō mārpu cēyabaḍakuṇḍā uṇṭundi.

Therefore, I cannot overemphasize the importance of learning and cherishing these alphabets.
కాబట్టి, ఈ అక్షరమాలలను నేర్చుకోవాల్సిన మరియు భారం వహించాల్సిన ప్రాముఖ్యతను నేను అతిగా నొక్కి చెప్పలేను.
Kābaṭṭi, ī akṣaramālalanu nērcukōvālsina mariyu bhāraṁ vahin̄cālsina prāmukhyatanu nēnu atigā nokki ceppalēnu.

English uses the Latin/Roman alphabet, which to its credit is the easiest to learn.
ఇంగ్లీష్ భాష లాటిన్/రోమన్ అక్షరాలను ఉపయోగిస్తుంది, దాని ప్రతిష్ట కొద్దీ అది నేర్చుకోవడానికి అత్యంత సులభము.
Iṅglīṣ bhāṣa lāṭin/rōman akṣarālanu upayōgistundi, dāni pratiṣṭa koddī adi nērcukōvaḍāniki atyanta sulabhamu.

The script that stands out in terms of difficulty is that of Urdu, which is based on a Perso-Arabic alphabet that is quite different from the Latin and THS alphabets.
నేర్చుకోవడానికి కష్టం అనిపించే విషయంగా తోచేది ఉర్దూ లిపి, అది పర్షియన్-అరబిక్ అక్షరమాల ఆధారంగా ఏర్పడింది, అది లాటిన్ మరియు తెలుగు, హిందీ, సంస్కృతం అక్షరమాలలకు పూర్తిగా భిన్నమైనది.
Nērcukōvaḍāniki kaṣṭaṁ anipin̄cē viṣayaṅgā tōcēdi urdū lipi, adi parṣiyan-arabik akṣaramāla ādhāraṅgā ērpaḍindi, adi lāṭin mariyu telugu, hindī, sanskr̥taṁ akṣaramālalaku pūrtigā bhinnamainadi.

On the other hand, although Urdu uses a different script from Hindi, their day-to-day language and grammar are basically identical.
మరో వైపున, హిందీ కంటే ఉర్దూ ఒక భిన్నమైన లిపిని ఉపయోగిస్తున్నప్పటికీ, వాటి దైనందిన భాష మరియు వ్యాకరణము ప్రాథమికంగా ఒకే పోలికతో ఉంటాయి.
Marō vaipuna, hindī kaṇṭē urdū oka bhinnamaina lipini upayōgistunnappaṭikī, vāṭi dainandina bhāṣa mariyu vyākaraṇamu prāthamikaṅgā okē pōlikatō uṇṭāyi.

As outlined above, my point is that it is not like having to learn five unrelated languages or scripts, like Arabic, Chinese, Devanagari, Greek, and Yucatec Maya, for example.
పైన పేర్కొన్నట్లుగా, ఇది, ఉదాహరణకు అరబిక్, చైనీస్, దేవనాగరి, గ్రీక్, మరియు యుకాటెక్ మాయా వంటి పరస్పర సంబంధం లేని ఐదు భాషలను నేర్చుకోవడం వంటిది కాదు అనేది నా వాదన.
Paina pērkonnaṭlugā, idi, udāharaṇaku arabik, cainīs, dēvanāgari, grīk, mariyu yukāṭek māyā vaṇṭi paraspara sambandhaṁ lēni aidu bhāṣalanu nērcukōvaḍaṁ vaṇṭidi kādu anēdi nā vādana.

The accompanying "Alphabet Mapping Tables" section graphically highlights the relatedness of THUS alphabets.
ఇందువెంట జతపరచియున్న"అక్షరమాల మ్యాపింగ్ పట్టికలు" విభాగము తెలుగు, హిందీ, ఉర్దూ, సంస్కృతం అక్షరాల సంబంధమును తద్రూపముగా ఎత్తి చూపుతుంది.
Induveṇṭa jataparaciyunna"akṣaramāla myāpiṅg paṭṭikalu" vibhāgamu telugu, hindī, urdū, sanskr̥taṁ akṣarāla sambandhamunu tadrūpamugā etti cūputundi.

To encourage the new learner and ensure that he/she not be intimidated by the chaotic-appearing Urdu script, I have tried to organize the Urdu letters into various groupings showing the underlying visual pattern within each group.
కొత్త అభ్యాసకుణ్ణి ప్రోత్సహించి, అస్తవ్యస్తంగా కనిపించే ఉర్దూ లిపిచే అతడిని/ఆమెను భయపెట్టకుండా మరియు చూసుకోవడానికి గాను, ఉర్దూ అక్షరాలను వివిధ సమూహాలుగా ఏర్పాటు చేసి ప్రతి సమూహము లోపున అంతర్లీనంగా ఇమిడియున్న దృశ్యాత్మకపోకడను చూపించడానికి నేను ప్రయత్నించాను.
Kotta abhyāsakuṇṇi prōtsahin̄ci, astavyastaṅgā kanipin̄cē urdū lipicē ataḍini/āmenu bhayapeṭṭakuṇḍā mariyu cūsukōvaḍāniki gānu, urdū akṣarālanu vividha samūhālugā ērpāṭu cēsi prati samūhamu lōpuna antarlīnaṅgā imiḍiyunna dr̥śyātmakapōkaḍanu cūpin̄caḍāniki nēnu prayatnin̄cānu.

To facilitate the reference, learning, remembering and usage of the THUS alphabets, I have organized them in the form of ten tables laid out horizontally as in the accompanying "Alphabet Mapping Tables" section, from left to right:
తెలుగు, హిందీ, ఉర్దూ, సంస్కృతం అక్షరాల సూచిక, అభ్యసనము, జ్ఞాపకము మరియు వాడుకను సానుకూలం చేయడానికి గాను, నేను వాటిని, జతపరచియున్న "అక్షరాల కూర్పు పట్టికలు" విభాగములో, నిలువుగా కూర్పుచేసిన పది పట్టికల రూపములో ఎడమ నుండి కుడివైపుకు ఏర్పాటు చేశాను:
Telugu, hindī, urdū, sanskr̥taṁ akṣarāla sūcika, abhyasanamu, jñāpakamu mariyu vāḍukanu sānukūlaṁ cēyaḍāniki gānu, nēnu vāṭini, jataparaciyunna "akṣarāla kūrpu paṭṭikalu" vibhāgamulō, niluvugā kūrpucēsina padi paṭṭikala rūpamulō eḍama nuṇḍi kuḍivaipuku ērpāṭu cēśānu:

Table 1- Devanagari and Telugu Vowels
పట్టిక 1- దేవనాగరి మరియు తెలుగు అచ్చులు
Paṭṭika 1- dēvanāgari mariyu telugu acculu

Table 2 – Devanagari and Telugu Consonants
పట్టిక 2 – దేవనాగరి మరియు తెలుగు హల్లులు
Paṭṭika 2 – dēvanāgari mariyu telugu hallulu

Table 3 – Devanagari Consonant Clusters
పట్టిక 3 – దేవనాగరి హల్లుల సమూహాలు
Paṭṭika 2 – dēvanāgari mariyu telugu hallulu

Table 4 – Devanagari and Urdu Special Consonants
పట్టిక 4 – దేవనాగరి మరియు ఉర్దూ ప్రత్యేక హల్లులు
Paṭṭika 4 – dēvanāgari mariyu urdū pratyēka hallulu

Table 5 – Devanagari Hindi vs. Urdu Vowels
పట్టిక 5 – దేవనాగరి హిందీ vs. ఉర్దూ అచ్చులు
Paṭṭika 5 – dēvanāgari hindī vs. Urdū acculu

Table 6 – Devanagari Hindi vs. Urdu Consonants
పట్టిక 6 – దేవనాగరి హిందీ vs. ఉర్దూ హల్లులు
Paṭṭika 6 – dēvanāgari hindī vs. Urdū hallulu

Table 7 – Devanagari vs. Urdu: Digraphs (Stressed Consonants/Aspirates)
పట్టిక 7 – దేవనాగరి vs. ఉర్దూ: ద్విత్వాక్షరాలు (ఒత్తు హల్లులు/ఒత్తు అక్షరాలు)
Paṭṭika 7 – dēvanāgari vs. Urdū: Dvitvākṣarālu (ottu hallulu/ottu akṣarālu)

Table 8 – Urdu Letters with Dots
పట్టిక 8 – ఉర్దూ అక్షరాలు చుక్కలతో
Paṭṭika 8 – urdū akṣarālu cukkalatō

Table 9 – Urdu Letters Without Dots
పట్టిక 9 – ఉర్దూ అక్షరాలు చుక్కలు లేకుండా
Paṭṭika 9 – urdū akṣarālu cukkalu lēkuṇḍā

Table 10 – Complete Urdu Alphabet in All Forms
పట్టిక 10 – అన్ని రూపాల్లోనూ సంపూర్ణ ఉర్దూ అక్షరమాల
Paṭṭika 10 – anni rūpāllōnū sampūrṇa urdū akṣaramāla

It is hoped that this will make it easier to learn, remember and use the alphabets in question.
ఇది మొత్తంగా అక్షరమాలను నేర్చుకొని, జ్ఞాపకం ఉంచుకొని మరియు వాడటానికి సులభతరం చేస్తుందని ఆశించబడుతోంది.
Idi mottaṅgā akṣaramālanu nērcukoni, jñāpakaṁ un̄cukoni mariyu vāḍaṭāniki sulabhataraṁ cēstundani āśin̄cabaḍutōndi.

The accompanying section on "Alphabet Charts Showing Word-Level Mapping" presents the alphabet charts of five languages as children would traditionally learn them in a given language, by associating each letter with an example word that typically starts with that letter and is represented by a concrete image.
ఇందువెంట "పదం-స్థాయి మ్యాపింగ్ ని చూపుతున్న అక్షరమాల పట్టికలు" పై జతపరచియున్న విభాగము, ఇవ్వబడిన ఒక భాషలో, ప్రతి అక్షరానికీ, ముఖ్యంగా ఆ అక్షరముతో మొదలయ్యే ఒక ఉదాహరణ పదమును మరియు దానికి ఒక స్థిరమైన బొమ్మను చూపుతూ పిల్లలు వాటిని సాంప్రదాయంగా నేర్చుకునేలా ఐదు భాషల అక్షరమాల పట్టికలను సమకూర్చి సమర్పిస్తుంది.
Induveṇṭa "padaṁ-sthāyi myāpiṅg ni cūputunna akṣaramāla paṭṭikalu" pai jataparaciyunna vibhāgamu, ivvabaḍina oka bhāṣalō, prati akṣarānikī, mukhyaṅgā ā akṣaramutō modalayyē oka udāharaṇa padamunu mariyu dāniki oka sthiramaina bom'manu cūputū pillalu vāṭini sāmpradāyaṅgā nērcukunēlā aidu bhāṣala akṣaramāla paṭṭikalanu samakūrci samarpistundi.

The targeted students will be pre-school children, ages 3-5 years.
లక్ష్యం చేసుకోబడే విద్యార్థులు ప్రీ-స్కూల్ పిల్లలు, 3-5 సంవత్సరాల వయస్కులై ఉంటారు.
Lakṣyaṁ cēsukōbaḍē vidyārthulu prī-skūl pillalu, 3-5 sanvatsarāla vayaskulai uṇṭāru.

Importantly, to allow for comparative/correlative thinking and learning by their "absorbent minds," this section simultaneously introduces familiarity with the corresponding example words by translating them from each language into the remaining four languages.
ముఖ్యంగా, వారి "గ్రాహ్యతా మనస్సుల," చే తులనాత్మక/సహ అనుబంధిత ఆలోచనా విధానము మరియు అభ్యసనమునకు వీలు కల్పించడానికై, ఈ విభాగము, ప్రతి భాష నుండి మిగిలిన నాలుగు భాషల లోనికి సంబంధిత ఉదాహరణ పదాలను అనువదించడం ద్వారా వాటితో ఏకకాలములో సుపరిచితమయ్యేలా పరిచయం చేస్తోంది.
Mukhyaṅgā, vāri "grāhyatā manas'sula,"cē tulanātmaka/saha anubandhita ālōcanā vidhānamu mariyu abhyasanamunaku vīlu kalpin̄caḍānikai, ī vibhāgamu, prati bhāṣa nuṇḍi migilina nālugu bhāṣala lōniki sambandhita udāharaṇa padālanu anuvadin̄caḍaṁ dvārā vāṭitō ēkakālamulō suparicitamayyēlā paricayaṁ cēstōndi.

The example word meanings elected to illustrate each language alphabet are exclusive to that language, without overlapping.
ప్రతి భాష అక్షరమును దృశ్యాత్మకంగా ప్రదర్శించుటకు ఎంపిక చేసుకున్న ఉదాహరణ పదాల అర్థాలు అతివ్యాప్తి కాకుండా ఆ భాషకు ప్రత్యేకితమైనవి.
Prati bhāṣa akṣaramunu dr̥śyātmakaṅgā pradarśin̄cuṭaku empika cēsukunna udāharaṇa padāla arthālu ativyāpti kākuṇḍā ā bhāṣaku pratyēkitamainavi.

Considering that English, Telugu, Hindi, Urdu, and Sanskrit respectively have 26, 51, 57, 39, and 49characters/letters, it allows for the inculcation of the young minds with the cultural value of a mosaic of 222 images/words/meanings in five different languages.
ఇంగ్లీష్, తెలుగు, హిందీ, ఉర్దూ మరియు సంస్కృతం వరుసగా 26, 51, 57, 39, మరియు 49 అక్షరాంశాలు/అక్షరాలను కలిగి ఉండటాన్ని పరిగణించుకొని, అది చిరు మనస్కులు ఐదు భిన్న భాషలలో 222 బొమ్మలు/పదాలు/అర్థాల రంగరింపుతో సాంస్కృతిక విలువను నేర్చుకోవడానికి వీలు కలిగిస్తుంది.
Iṅglīṣ, telugu, hindī, urdū mariyu sanskr̥taṁ varusagā 26, 51, 57, 39, mariyu 49 akṣarānśālu/akṣarālanu kaligi uṇḍaṭānni parigaṇin̄cukoni, adi ciru manaskulu aidu bhinna bhāṣalalō 222 bom'malu/padālu/arthāla raṅgarimputō sānskr̥tika viluvanu nērcukōvaḍāniki vīlu kaligistundi.

By learning two example words instead of one for each character/letter, this number will increase twofold (making it a few over 440).
ప్రతి అక్షరాంశము/అక్షరమునకు ఒక ఉదాహరణ పదమును నేర్చుకోవడానికి బదులుగా రెండు ఉదాహరణ పదాలను నేర్చుకోవడం ద్వారా, ఈ సంఖ్య రెట్టింపుగా పెరుగుతుంది (దాదాపుగా 440 కు చేస్తూ).
Prati akṣarānśamu/akṣaramunaku oka udāharaṇa padamunu nērcukōvaḍāniki badulugā reṇḍu udāharaṇa padālanu nērcukōvaḍaṁ dvārā, ī saṅkhya reṭṭimpugā perugutundi (dādāpugā 440 ku cēstū).

This expanded scope allows the introduction of additional new meanings/concepts/ideas, especially as they may relate to the cultural mores of these languages, to the formative minds further than the standard lists of words that have been in vogue for decades would allow.
ఈ విస్తృత పరిధి అదనంగా కొత్త అర్థాలు/భావనలు/ఆలోచనల పరిచయానికి వీలు కలిగిస్తుంది, ప్రత్యేకించి అవి ఇప్పుడిప్పుడే మొగ్గతొడుగుతున్న పసి మనస్సులకు, దశాబ్దాల కొద్దీ వాడుకలో ఉన్న ప్రామాణిక పదాల జాబితాలకు తోడుగా ఈ భాషల సాంస్కృతిక, నైతిక విలువలకు సంబంధించినవై పరిచయం కావచ్చు.
Ī vistr̥ta paridhi adanaṅgā kotta arthālu/bhāvanalu/ālōcanala paricayāniki vīlu kaligistundi, pratyēkin̄ci avi ippuḍippuḍē moggatoḍugutunna pasi manas'sulaku, daśābdāla koddī vāḍukalō unna prāmāṇika padāla jābitālaku tōḍugā ī bhāṣala sānskr̥tika, naitika viluvalaku sambandhin̄cinavai paricayaṁ kāvaccu.

To facilitate reference and learning, I have organized these charts, 1-5, laid out horizontally from left to right―English, Telugu, Hindi, Urdu, and Sanskrit.
సూచిక మరియు అభ్యసనమును సానుకూలపరచుటకు గాను, నేను 1 నుండి 5 వరకు ఈ ఛార్టులను ఎడమ నుండి కుడికి పొందుపరచి ఏర్పాటు చేశాను ― ఇంగ్లీష్, తెలుగు, హిందీ, ఉర్దూ మరియు సంస్కృతం.
Sūcika mariyu abhyasanamunu sānukūlaparacuṭaku gānu, nēnu 1 nuṇḍi 5 varaku ī chārṭulanu eḍama nuṇḍi kuḍiki ponduparaci ērpāṭu cēśānu ― iṅglīṣ, telugu, hindī, urdū mariyu sanskr̥taṁ.

In future pictorial examples, voice-overs and animations will be portrayed by employing fictional teachers, like:
భవిష్యత్తులో ఈ క్రింది విధమైన కాల్పనిక ఉపాధ్యాయుల్ని నియమించుకోవడం ద్వారా బొమ్మల రూపములోని ఉదాహరణలు, స్వర-ప్రయోక్తలు మరియు యానిమేషన్లు చిత్రీకరించబడతాయి:
Bhaviṣyattulō ī krindi vidhamaina kālpanika upādhyāyulni niyamin̄cukōvaḍaṁ dvārā bom'mala rūpamulōni udāharaṇalu, svara-prayōktalu mariyu yānimēṣanlu citrīkarin̄cabaḍatāyi:

Ms. Saroja (for Sarojini Naidu– English)
శ్రీమతి సరోజ (సరోజినీ నాయుడు – ఇంగ్లీష్)
Śrīmati sarōja (sarōjinī nāyuḍu – iṅglīṣ)

Mr. Vema (for Vemana – Telugu)
శ్రీ వేమా (వేమన – తెలుగు)
Śrī vēmā (vēmana – telugu)

Mr. Prem (for Premchand – Hindi)
శ్రీ ప్రేమ్ (ప్రేమ్‌చంద్ – హిందీ)
Śrī prēm (prēm‌cand – hindī)

Mr. Mirza (for Ghalib – Urdu)
శ్రీ మీర్జా (గాలిబ్ – ఉర్దూ)
Śrī mīrjā (gālib – urdū)

Mr. Kalidas (for Kalidasa – Sanskrit)
శ్రీ కాళిదాస్ (కాళిదాసు – సంస్కృతం)
Śrī kāḷidās (kāḷidāsu – sanskr̥taṁ)

Mix-and-match letter and/or word games and exercises will be created with the objective of integrating the knowledge of all five language alphabets learned.
నేర్చుకున్న ఐదు భాషల అక్షరమాలల పరిజ్ఞానమును సమీకృతపరచు ఉద్దేశ్యముతో అక్షరాలను కలగలిపి జతచేయుట మరియు/లేదా నుడికట్టులు మరియు అభ్యాసములు రూపొందించుట చేయబడుతుంది.
Nērcukunna aidu bhāṣala akṣaramālala parijñānamunu samīkr̥taparacu uddēśyamutō akṣarālanu kalagalipi jatacēyuṭa mariyu/lēdā nuḍikaṭṭulu mariyu abhyāsamulu rūpondin̄cuṭa cēyabaḍutundi.

Envision a child with a mastery of the alphabets as outlined above, going to school feeling empowered, like a juggernaut or colossus, with full confidence.
పైన పేర్కొన్నట్లుగా ఒక చిన్నారిని అక్షరమాలలో ఆరితేరిన వ్యక్తిగా, సాధికారతతో, ఒక ఎదురులేని వ్యక్తి లేదా గంభీరమూర్తిగా, సంపూర్ణ ఆత్మవిశ్వాసముతో బడికి వెళుతున్నట్లు భవిష్యద్దర్శనము చేయండి.
Paina pērkonnaṭlugā oka cinnārini akṣaramālalō āritērina vyaktigā, sādhikāratatō, oka edurulēni vyakti lēdā gambhīramūrtigā, sampūrṇa ātmaviśvāsamutō baḍiki veḷutunnaṭlu bhaviṣyaddarśanamu cēyaṇḍi.

As we progress on this project, and as mentioned above and discussed under FAQ 13, we may need to write a smartphone app, prepare a video, or even create a video game treating the letters as human characters in a play, highlighting the similarities and differences between these alphabets.
ఈ పథకముపై మనం ముందుకు వెళ్ళే కొద్దీ, మరియు పైన చెప్పినట్లుగా మరియు తరచుగా అడిగే ప్రశ్న 13 లో చర్చించినట్లుగా, మనం అక్షరమాలల మధ్య పోలికలను మరియు భేదాలను ఎత్తి చూపుతూ ఒక స్మార్ట్ ఫోన్ యాప్ ను వ్రాయాల్సిన అవసరం ఏర్పడవచ్చు, వీడియో తయారు చేయాల్సి రావచ్చు లేదా అక్షరాలను ఒక నాటకములోని పాత్రధారులుగా భావిస్తూ ఒక వీడియో గేమును సైతమూ సృష్టించాల్సి రావచ్చు.
Ī pathakamupai manaṁ munduku veḷḷē koddī, mariyu paina ceppinaṭlugā mariyu taracugā aḍigē praśna 13 lō carcin̄cinaṭlugā, manaṁ akṣaramālala madhya pōlikalanu mariyu bhēdālanu etti cūputū oka smārṭ phōn yāp nu vrāyālsina avasaraṁ ērpaḍavaccu, vīḍiyō tayāru cēyālsi rāvaccu lēdā akṣarālanu oka nāṭakamulōni pātradhārulugā bhāvistū oka vīḍiyō gēmunu saitamū sr̥ṣṭin̄cālsi rāvaccu.

Furthermore, lullabies or nursery rhymes focused on alphabets can be written and joyfully sung.
ఇంకా పైపెచ్చు, అక్షరమాలపై దృష్టి సారించబడిన జోలపాటలు లేదా బాలల పద్యాలను వ్రాయవచ్చు మరియు ఆనందంగా పాడవచ్చు.
Iṅkā paipeccu, akṣaramālapai dr̥ṣṭi sārin̄cabaḍina jōlapāṭalu lēdā bālala padyālanu vrāyavaccu mariyu ānandaṅgā pāḍavaccu.

This will help achieve the comparative teaching of these alphabets with a hilarious effect.
ఉల్లాసకరమైన రీతిలో ఈ అక్షరమాలల తులనాత్మక బోధనను సాధించడానికి ఇది సహాయపడుతుంది.
Ullāsakaramaina rītilō ī akṣaramālala tulanātmaka bōdhananu sādhin̄caḍāniki idi sahāyapaḍutundi.

Ultimately, this multi-languaging project is expected to promote the preservation of the diversity of scripts and languages from extinction, as they embody an integral part of human culture and history.
అంతిమంగా, మానవ సంస్కృతి మరియు చరిత్ర యొక్క అంతర్భాగంగా లిపులు మరియు భాషలు మూర్తీభవించి ఉన్నందున, వాటి యొక్క వైవిధ్యత అంతరించిపోకుండా పరిరక్షింపబడేందుకు ఈ బహు-భాషావాదం పథకము ప్రోత్సహిస్తుందని ఆశించబడుతోంది.
Antimaṅgā, mānava sanskr̥ti mariyu caritra yokka antarbhāgaṅgā lipulu mariyu bhāṣalu mūrtībhavin̄ci unnanduna, vāṭi yokka vaividhyata antarin̄cipōkuṇḍā parirakṣimpabaḍēnduku ī bahu-bhāṣāvādaṁ pathakamu prōtsahistundani āśin̄cabaḍutōndi.

For now, it suffices to be able to see their close relatedness, or lack thereof.
ఇప్పటికి, వాటి సన్నిహిత సంబంధము, లేదా వాటి లోపమును చూడగలిగితే చాలు.
Ippaṭiki, vāṭi sannihita sambandhamu, lēdā vāṭi lōpamunu cūḍagaligitē cālu.

The following transliteration (Romanization) schemes are used in this multi-languaging project:
ఈ బహు-భాషావాద పథకములోఈ క్రింది లిప్యంతరీకరణ (రోమనైజేషన్) క్రమాలు ఉపయోగించబడ్డాయి:
Ī bahu-bhāṣāvāda pathakamulō'ī krindi lipyantarīkaraṇa (rōmanaijēṣan) kramālu upayōgin̄cabaḍḍāyi:

Devanagari – Sanskrit: International Alphabet of Sanskrit Transliteration (IAST)
దేవనాగరి – సంస్కృతం: సంస్కృత లిప్యంతరీకరణ యొక్క అంతర్జాతీయ అక్షరమాల (ఐఎఎస్‌టి)
Dēvanāgari – sanskr̥taṁ: Sanskr̥ta lipyantarīkaraṇa yokka antarjātīya akṣaramāla (ai'e'es‌ṭi)

Devanagari – Hindi: Library of Congress (LoC) system
దేవనాగరి – హిందీ: లైబ్రరీ ఆఫ్ కాంగ్రెస్ (ఎల్ఒసి) వ్యవస్థ
Dēvanāgari – hindī: Laibrarī āph kāṅgres (elosi) vyavastha

Telugu: LoC system
తెలుగు: ఎల్ఒసి వ్యవస్థ
Telugu: Elosi vyavastha

Urdu: LoC system
ఉర్దూ: ఎల్ఒసి వ్యవస్థ
Urdū: Elosi vyavastha

It may help to know that IAST and LoC systems are, in fact, similar.
ఇది, ఐఎఎస్‌టి మరియు ఎల్ఒసి వ్యవస్థలు ఒకేలా ఉంటాయని తెలుసుకోవడానికి సహాయపడవచ్చు.
Idi, ai'e'es‌ṭi mariyu elosi vyavasthalu okēlā uṇṭāyani telusukōvaḍāniki sahāyapaḍavaccu.

It is hoped that the above groundwork will pave the way as we progress toward implementing the idea of teaching scripts concurrently.
పై క్షేత్రస్థాయి పని, ఏకకాలములో లిపులను బోధించాలనే మా ఆలోచన పురోగమించేకొద్దీ ఆ మార్గాన్ని సుగమం చేయగలదని ఆశించడమైనది.
Pai kṣētrasthāyi pani, ēkakālamulō lipulanu bōdhin̄cālanē mā ālōcana purōgamin̄cēkoddī ā mārgānni sugamaṁ cēyagaladani āśin̄caḍamainadi.

At this stage of the project, this "Introduction" on alphabetics is targeted primarily for adult learners, parents, teachers/educators, software developers, policy decision makers and interested citizens.
పథకము యొక్క ఈ దశలో, అక్షరమాలలపై ఈ "ఉపోద్ఘాతము" ప్రాథమికంగా వయోజన అభ్యాసకులు, తల్లిదండ్రులు, ఉపధ్యాయులు/బోధకులు, సాఫ్ట్ వేర్ డెవలపర్లు, విధాన నిర్ణేతలు మరియు ఆసక్తి గల పౌరుల కొరకు లక్ష్యం చేయబడింది.
Pathakamu yokka ī daśalō, akṣaramālalapai ī "upōdghātamu" prāthamikaṅgā vayōjana abhyāsakulu, tallidaṇḍrulu, upadhyāyulu/bōdhakulu, sāphṭ vēr ḍevalaparlu, vidhāna nirṇētalu mariyu āsakti gala paurula koraku lakṣyaṁ cēyabaḍindi.

This work undoubtedly will help prepare the appropriate tools (software or otherwise) needed for simultaneously teaching these scripts to pre-school children, which is the eventual goal.
ఈ పని, ఈ లిపులను ప్రీ-స్కూల్ పిల్లలకు ఒకే సమయములో బోధించడమనే అంతిమ లక్ష్య సాధనకు అవసరమైన సముచిత సాధనాల (సాఫ్ట్ వేర్ లేదా ఇతరత్రా) తయారీకి నిస్సందేహంగా సహాయపడుతుంది.
Ī pani, ī lipulanu prī-skūl pillalaku okē samayamulō bōdhin̄caḍamanē antima lakṣya sādhanaku avasaramaina samucita sādhanāla (sāphṭ vēr lēdā itaratrā) tayārīki nis'sandēhaṅgā sahāyapaḍutundi.

Finally, it is important to keep in mind that the information presented is by no means complete and may not have addressed all the nuances and intricacies which are expected to be learned in classroom.
చివరగా, మీ ముందు ఉంచబడిన సమాచారము ఏ విధంగానూ సంపూర్ణము కాదు మరియు తరగతి గదిలో నేర్చుకోవడానికి ఆశించబడిన సూక్ష్మ నైపుణ్యాలు మరియు చిక్కులను ప్రస్తావించి ఉండకపోవచ్చునని మనసులో ఉంచుకోవడం ముఖ్యము.
Civaragā, mī mundu un̄cabaḍina samācāramu ē vidhaṅgānū sampūrṇamu kādu mariyu taragati gadilō nērcukōvaḍāniki āśin̄cabaḍina sūkṣma naipuṇyālu mariyu cikkulanu prastāvin̄ci uṇḍakapōvaccunani manasulō un̄cukōvaḍaṁ mukhyamu.

See the accompanying "References" section for a detailed picture.
సవివరమైన చిత్రణ కోసం జతపరచియున్న "సూచికలు" విభాగమును చూడండి.
Savivaramaina citraṇa kōsaṁ jataparaciyunna "sūcikalu" vibhāgamunu cūḍaṇḍi.

Acknowledgment:
కృతజ్ఞతలు:
Kr̥tajñatalu:

I thank the anonymous linguists, Mr. SS and Mr. TS, for offering strong encouragement, critical review, and helpful comments in preparing the Alphabetics documents.
ఈ అక్షరమాలల పత్రాలను రూపొందించుటలో గట్టి ప్రోత్సాహము, కీలక సమీక్ష మరియు సహాయకర వ్యాఖ్యలను అందజేసినందుకు గాను అనామధేయ భాషావేత్తలు శ్రీ. ఎస్.ఎస్ మరియు శ్రీ. టి.ఎస్ గారలకు నేను ధన్యవాదాలు తెలియజేస్తున్నాను.
Ī akṣaramālala patrālanu rūpondin̄cuṭalō gaṭṭi prōtsāhamu, kīlaka samīkṣa mariyu sahāyakara vyākhyalanu andajēsinanduku gānu anāmadhēya bhāṣāvēttalu śrī. Es.Es mariyu śrī. Ṭi.Es gāralaku nēnu dhan'yavādālu teliyajēstunnānu.