"स्वभाषां परिवर्तयसि चेत् स्वविचाराः परिवर्तन्ते।"
कार्ल आल्ब्रेक्ट

बीरेल्लि शेषि, एम.डी.

  bseshi@multilanguaging.org

India’s National Symbols
భారతదేశం యొక్క జాతీయ చిహ్నములు
Bhāratadēśaṁ yokka jātīya cihnamulu
भारत के राष्ट्रीय चिह्न
Bhārat ke rāshṭrīya cihn
بھارت کی قومی علامتیں
Bhārat kī qaumī ʿalāmaten̠
भारतस्य राष्ट्रियानि चिह्नानि
bhāratasya rāṣṭriyāni cihnāni

बीरेल्लि शेषी, एम.डी.
BSeshi@multilanguaging.org
BSeshi@outlook.com

To listen to a full sentence in any of five languages by a native speaker of that language,
click on the play button at the end of that sentence . .

Voice: All five languages by the same speaker, Beerelli Seshi, M.D.
English India’s National Symbols
Telugu భారతదేశం యొక్క జాతీయ చిహ్నములు
Transliteration Bhāratadēśaṁ yokka jātīya cihnamulu
Hindi भारत के राष्ट्रीय चिह्न
Transliteration Bhārat ke rāshṭrīya cihn
Urdu بھارت کی قومی علامتیں
Transliteration Bhārat kī qaumī ʿalāmaten̠
Sanskrit भारतस्य राष्ट्रियानि चिह्नानि
Transliteration bhāratasya rāṣṭriyāni cihnāni

Voice: All five languages by the same speaker, Beerelli Seshi, M.D.
English The Lotus flower is born in muddy water and rises to the surface to bloom.
Telugu తామర పువ్వు మురికి నీటిలో పుట్టి ఉపరితలము పైకి వచ్చి విరబూస్తుంది.
Transliteration Tāmara puvvu muriki nīṭilō puṭṭi uparitalamu paiki vacci virabūstundi.
Hindi कमल का फूल कीचड़ वाले पानी में पैदा होता है और सतह पर उठ कर खिलता है।
Transliteration Kamal kā phūl kīcaṛ vāle pānī meṅ paidā hotā hai aur satah par uṭh kar khilatā hai.
Urdu کمل کا پھول کیچڑ والے پانی میں پیدا ہوتا ہے اور سطح پرکھلنے کے لئے آتا ہے۔
Transliteration Kamal kā phūl kīcaṛ vāle pānī men̠ paidā hotā hai aur sat̤aḥ par khilne ke li’e ātā hai.
Sanskrit कमलपुष्पं पङ्कमये जले जनिं लब्ध्वा विकासाय तस्य उपरि तलम् उद्गच्छति ।
Transliteration kamalapuṣpaṃ paṅkamaye jale janiṃ labdhvā vikāsāya tasya upari talam udgacchati.

Voice: All five languages by the same speaker, Beerelli Seshi, M.D.
English A male Peacock displays his charms using ornamental feathers and a majestic dance.
Telugu ఒక మగ నెమలి దానికి అలంకారయుతమైన ఈకలను ఉపయోగించి మనోహరంగా నృత్యం చేస్తూ తన మనోజ్ఞతను ప్రదర్శిస్తుంది.
Transliteration Oka maga nemali dāniki alaṅkārayutamaina īkalanu upayoginchi manōharaṅgā nr̥tyaṁ cēstū tana manōjñatanu pradarśistundi.
Hindi नर मोर सजावटी पंख और  राजसी नृत्य के माध्यम से अपनी सौम्यता प्रदर्शित  करता है।
Transliteration Nar mor sajāvaṭī pankh aur rājasī nratya ke mādhyam se apanī saumyatā pradarśit karatā hai.
Urdu   نر مور خوبصورت پنکھوں اور شاہی رقص سے اپنے آپ کو دلکش دکھاتا ہے۔
Transliteration Nar mor ḵẖūbṣūrat pankhon̠ aur shāhī raqṣ se apne āp ko dilkash dikhātā hai.
Sanskrit मयूरः आलङ्कारिकान् पिच्छान् द्युतिमत् नृत्यं च प्रयुज्य स्वस्य सौन्दर्यं प्रदर्शयति।
Transliteration mayūraḥ ālaṅkārikān picchān dyutimat nṛtyaṃ ca prayujya svasya saundaryaṃ pradarśayati.

Voice: All five languages by the same speaker, Beerelli Seshi, M.D.
English The English name for the Mango fruit came from the Tamil word "mankay".
Telugu మామిడి పండు ఆంగ్లనామము "మాంకాయ్" అనే తమిళ పదం నుండి వచ్చింది.
Transliteration Māmiḍi paṇḍu āṅglanāmamu "māṅkāy" anē tamiḷa padaṁ nuṇḍi vaccindi
Hindi आम के फल का अंग्रेज़ी नाम ‘मैंगो’ तमिल शब्द "माङ्काय्" से पैदा हुआ है।
Transliteration Ām ke phal kā angrezī nām ‘maingo’ tamil śabd "māṅkāy" se paidā huā hai.
Urdu آم پھل کا انگریزی نام "مینگو" تامل لفظ "مانکا ی" سے نکلا ہے۔
Transliteration Ām phal kā angrezī nām "maingo" tāmil lafz̤ "mānkāy" se niklā hai.
Sanskrit "माङ्काय् (mankay)" इत्यस्मात् तमिळ-शब्दात् आम्रफलस्य आङ्ग्लभाषायाः नाम माङ्गो (Mango) इति शब्दः समुद्भूतः।
Transliteration "māṅkāy (mankay)" ityasmāt tamiḻa-śabdāt āmraphalasya (Mango) āṅglabhāṣāyāḥ nāma māṅgo iti śabdaḥ samudbhūtaḥ.

Voice: All five languages by the same speaker, Beerelli Seshi, M.D.
English The Gangetic Dolphin is India’s national aquatic animal and an endangered species.
Telugu గంగానదీ డాల్ఫిన్ భారతదేశం యొక్క జాతీయ జలచరము మరియు అంతరించిపోతున్న ఒక జాతిగా ఉంది.
Transliteration Gaṅgānadī ḍālphin bhāratadēśaṁ yokka jātīya jalacaramu mariyu antarin̄cipōtunna oka jātigā undi.
Hindi गैंजेटिक डॉल्फिन भारत का राष्ट्रीय जलीय जानवर है और यह एक लुप्तप्राय प्रजाति है।
Transliteration Gainjeṭik ḍālfin bhārat kā rāshṭrīya jalīya jānavar hai aur yah ek luptprāy prajātī hai.
Urdu گنجیٹک ڈولفن بھارت کا قومی آبی جانور ہے اور معدوميت کے خطرے سے دوچار نسل ہے۔
Transliteration Ganjeṭik ḍolfin bhārat kā qaumī ābī jānvar hai aur maʿdūmiyat ke khat̤re se docār nasal hai.
Sanskrit गङ्गानद्याः महावसः भारतस्य राष्ट्रिय-जलचर-प्राणी एकः लुप्तप्रायः जातिः च अस्ति ।
Transliteration gaṅgānadyāḥ mahāvasaḥ bhāratasya rāṣṭriya-jalacara-prāṇī ekaḥ luptaprāyaḥ jātiḥ ca asti.

Voice: All five languages by the same speaker, Beerelli Seshi, M.D.
English The Cobra, when threatened, raises its menacing hood.
Telugu తాచుపాము  బెదిరినప్పుడు ప్రమాదకరమైన దాని పడగను ఎత్తుతుంది.
Transliteration Tācupāmu bedirinappuḍu pramādakaramaina dāni paḍaganu ettutundi
Hindi खतरा महसूस करने पर नाग अपना जानलेवा फण उठाता है।
Transliteration Khatarā mahasūs karane par nāg apanā jānalevā phaṇ uṭhātā hai.
Urdu خطرہ محسوس کرنے پر ناگ اپنا خطرناک فن اٹھاتا ہے۔
Transliteration ḵẖat̤rah meḥsūs karne par nāg apnā ḵẖat̤arnāk fan uṭhātā hai.
Sanskrit यदा नागः भीतः भवति, तदा सः स्वस्य भीषणं फणम् उत्थापयति।
Transliteration yadā nāgaḥ bhītaḥ bhavati, tadā saḥ svasya bhīṣaṇaṃ phaṇam utthāpayati.

Voice: All five languages by the same speaker, Beerelli Seshi, M.D.
English A Bengal Tiger’s stripes are as unique as human fingerprints.
Telugu బెంగాల్ పులి యొక్క చారలు, మనిషి  వేలిముద్రలవలె విశిష్టంగా ఉంటాయి.
Transliteration Beṅgāl puli yokka cāralu maniṣi vēlimudralavale viśiṣṭaṅgā uṇṭāyi
Hindi बंगाली बाघ की धारियां मानव उँगलियों के निशानों जितनी ही अनोखी होती हैं।
Transliteration Bangālī bāgh kī dhāriyāṅ mānav ungaliyoṅ ke nishānoṅ jitanī hī anokhī hotī haiṅ.
Urdu بنگالی باگھ  کی دھاریاں انسانی انگلیوں کے نشان کی طرح ہی انوکھی ہوتی ہیں۔
Transliteration Bangālī bāgh kī dhāriyān̠ insānī ungliyon̠ ke nishān kī t̤araḥ hī anokhī hotī hain̠.
Sanskrit वङ्गप्रदेशस्य व्याघ्रस्य चित्रकपट्टिकाः मानवाङ्गुलीनां चिह्नवत् विशिष्टाः भवन्ति।
Transliteration vaṅgapradeśasya vyāghrasya citrakapaṭṭikāḥ mānavāṅgulīnāṃ cihnavat viśiṣṭāḥ bhavanti.

Voice: All five languages by the same speaker, Beerelli Seshi, M.D.
English The Elephant is a very intelligent land animal with three times as many brain cells as in humans.
Telugu ఏనుగు మనిషి కంటే మూడు రెట్లు మెదడు కణాలు ఎక్కువగా ఉన్న చాలా తెలివైన భూచర  జంతువు.
Transliteration Ēnugu maniṣi kaṇṭē mūḍu reṭlu medaḍu kaṇālu ekkuvagā unna cālā telivaina bhūcara jantuvu.
Hindi हाथी एक बहुत बुद्धिमान भूमि पर पाया जाने वाला जीव है जिसकी मस्तिष्क की कोशिकाएँ मनुष्य  की तुलना में तीन गुना अधिक होती हैं।
Transliteration Hāthī ek bahut buddhimān bhūmi par pāyā jāne vālā jīv hai jisakī mastishk kī kośikāeṅ manushya kī tulanā meṅ tīn gunā adhik hotī haiṅ.
Urdu ہاتھی ایک بہت ذہین زمینی جانور ہے جس میں انسانوں کے مقابلے میں دماغی سیل تین گنا زیادہ ہوتے ہیں۔
Transliteration Hāthī ek bohot ẕahīn zamīnī jānvar hai jis men̠ insānon̠ ke muqāble men̠ dimāg̠h̠ī sel tīn gunā zyādah hote hain̠.
Sanskrit गजः अतीव बुद्धिमान् भूचरः प्राणी अस्ति, तस्मिन् मनुष्याणाम् अपेक्षया त्रिगुणिताः मस्तिष्ककोशाः  भवन्ति।
Transliteration gajaḥ atīva buddhimān bhūcaraḥ prāṇī asti, tasmin manuṣyāṇām apekṣayā triguṇitāḥ mastiṣkakośāḥ bhavanti.

Voice: All five languages by the same speaker, Beerelli Seshi, M.D.
English Prince Siddhartha Gautama became the Buddha under a Banyan Tree, and the tree came to be known as the "Bodhi Vriksha".
Telugu యువరాజు  సిద్ధార్థ గౌతముడు  ఒక మర్రి చెట్టు కింద బుద్ధుడయ్యాడు,  ఆ చెట్టు "బోధి వృక్షము" గా ప్రసిద్ధి చెందింది.
Transliteration Yuvarāju sid'dhārtha gautamuḍu oka marri ceṭṭu kinda bud'dhuḍayyāḍu, ā ceṭṭu"bōdhi vr̥kṣamu" gā prasid'dhi cendindi.
Hindi राजकुमार सिद्धार्थ गौतम एक बरगद के पेड़ के नीचे बुद्ध बने, और इस पेड़ को "बोधिवृक्ष" के रूप में जाना जाने लगा।
Transliteration Rājakumār siddhārth Gautam ek baragad ke peṛ ke nīce buddh bane, aur is peṛ ko "bodhivraksh" ke rūp me jānā jāne lagā.
Urdu شہزادہ سدھارتھ گوتم ایک برگد کے درخت کے نیچے بدھ بن گئے، اور اس درخت کو "بودھی ورکش" کے نام سے جانا جانے لگا۔
Transliteration Shehzādah sidhārth gautam ek bargad ke daraḵẖt ke nīce budh ban ga’e aur us daraḵẖt ko "bodhi varaksh" ke nām se jānā jāne lagā.
Sanskrit वटवृक्षस्य अधः राजकुमारः सिद्धार्थः गौतमः बुद्धः जातः, सः वृक्षश्च "बोधिवृक्षः" इति प्रसिद्धः अभवत्।
Transliteration vaṭavṛkṣasya adhaḥ rājakumāraḥ siddhārthaḥ gautamaḥ buddhaḥ jātaḥ, saḥ vṛkṣaśca "bodhivṛkṣaḥ" iti prasiddhaḥ abhavat.

Voice: All five languages by the same speaker, Beerelli Seshi, M.D.
English The Ganga/Ganges is India’s biggest river and is sacred to Hindus.
Telugu గంగానది భారతదేశం యొక్క అతిపెద్ద నది మరియు హిందువులకు పవిత్రమైన నది.
Transliteration Gaṅgānadi bhāratadēśaṁ yokka atipedda nadi mariyu hinduvulaku ati pavitramaina nadi.
Hindi गंगा भारत की सबसे बड़ी नदी है और हिंदुओं के लिए पवित्र है।
Transliteration Gangā bhārat kī sabase baṛī nadī hai aur hinduoṅ ke lie pavitra hai.
Urdu گنگا بھارت کی سب سے بڑی ندی ہے اور ہندوؤں کے لئے مقدس ہے۔
Transliteration Gangā bhārat kī sab se baṛī nadī hai aur hindūon̠ ke li’e muqaddas hai.
Sanskrit गङ्गा/गाङ्जेस् भारतस्य विशालतमा नदी अस्ति, या हिन्दुभ्यः पवित्रा अस्ति।
Transliteration gaṅgā/gāṅjes bhāratasya viśālatamā nadī asti, yā hindubhyaḥ pavitrā asti.

Voice: All five languages by the same speaker, Beerelli Seshi, M.D.
English Kangchenjunga (Himalayas) is India’s highest and the world’s third highest mountain peak.
Telugu కాంచనజంగా  (హిమాలయాలు) భారతదేశపు ఎత్తైన మరియు ప్రపంచంలో మూడవ ఎత్తైన పర్వత శిఖరము.
Transliteration Kān̄canajaṅgā (himālayālu) bhāratadēśapu ettaina mariyu prapan̄canlō mūḍava ettaina parvata śikharamu.
Hindi कंचनजंगा (हिमालय) भारत की सबसे ऊँची और विश्व की तीसरी सबसे ऊँची पर्वत चोटी है।
Transliteration Kancanjangā (himālay) bhārat kī sabase ūṅcī aur vishva kī tīsarī sabase ūṅcī parvat coṭī hai.
Urdu کنگچن جنگا (ہمالیہ) بھارت کی سب سے اونچی اور دنیا کی تیسری بلند ترین پہاڑی چوٹی ہے۔
Transliteration Kangcan jangā (himālayah) bhārat kī sab se ūn̠cī aur dunyā kī tīsrī buland tarīn pahāṛī coṭī hain̠.
Sanskrit कञ्चनजङ्गा (हिमालयः)  भारतस्य उन्नततमः, विश्वस्य च तृतीयः उन्नततमः पर्वतशिखरः अस्ति।
Transliteration kañcanajaṅgā (himālayaḥ) bhāratasya unnatatamaḥ, viśvasya ca tṛtīyaḥ unnatatamaḥ parvataśikharaḥ asti.